ที่

ชื่อ

ส่วนที่ใช้ทำยา

รส

สรรพคุณ

บอระเพ็ด

เถาหรือลำต้นสด

ขมจัดเย็น

-ระงับความร้อน -แก่ไข้ทุกชนิด -ช่วยเจริญอาหาร

บัวบก

ต้นสดและใบสด

หอมเย็นขมเล็กน้อย

-แก้อ่อนเพลีย

เมื่อยล้า -แก้ร้อนใน

ปลาไหลเผือก

รากแห้ง

ขมจัด เบื่อเมา เล็กน้อย

-เป็นยาแก้ไข้ -ตัดไข้ทุกชนิด

ฝรั่ง

ใบแก่สด หรือ ลูก อ่อน

ฝาด

-ฤทธื้ฝาดสมานแก้ ท้องเลีย

ผักบุ้งทะเล

ใบและเถาสด

ขื่นเย็น

-ถอนพิษลมเพลมพัด

-ทำเป็นยาต้มอาบ แก้

คันตามผิวหนัง

-แพิษแมลงกระพรุน ไฟ

เพกา

เมล็ด

ขม

-ระบายท้อง

-แก้ไอ ขับเสมหะ

พญายอ

ใบ

จืด

-ใบพญายอรักษา อาการอักเสบ เฉพาะที่ (ปวด บวม แดง ร้อน แต่ไม่มีไข้ )

รากแมลงมีพิษกัด

ต่อย

พลู

ใบสด

เผ็ด

-เป็นยาฆ่าเชื่อโรคขับ

ลม

ไพล

เหง้าแก่จัด

ฝาดขื่นเอียน

-แก้ฟกชื่า บวมเคล็ดยอก
-ขับลม ท้องเดิน และช่วยขับฤดูประจาเดือน

ฟักทอง

เมล็ดฟักทองแก่

มัน

-ขับพยาธิตัวดีด

-ขับปัสสาวะ

-บำรุงร่างกาย

ฟ้าทะลายโจร

ใบ

ขม

-แก้คออักเสบ เจ็บ

คอ

-ผสมนื้ามันพืชทา แผลนื้าร้อนรวกไฟ ไหม้

มะเกลือ

ผลดิบสด

เมาเบื่อ

-ก่ายพยาธิตัวดีด

และพยาธิไส้เดือนตัว

กลม

มะขาม

เนื้อฝักแก่ เนื้อเมล็ด

มะขามแก่

เนื้อฝักแก่ รสเปรี้ยว เนื้อเมล็ดมะขามแก่

รสมัน

-เป็นยาระบาย ขับ

เสมหะ

-เนื้อเมล็ดใช้ขับ

พยาธิ

มะขามแขก

ใบแห้งและฝักแห้ง

เปรี้ยว

-ใช้เป็นยาก่าย

15

มะคำดีควาย

ผลแก่

ขม

-แก้กาฬภายใน แก้

พิษไข้

-ตับพิษร้อน

-ต้มเอานื้าชะโลมผม แก้ชันตุ แก้เชื่อรา แก้ รังแค

16

มะนาว

เปลือกและนื้ามะนาว

เปลือกรสขม นื้ารสเปรี้ยวจัด

-ช่วยขับลม
-เป็นยาขับเสมหะ

17

มะพร้าว

นํ้ามะพร้าว

มัน

-ทาแก้ปวดเมื่อยและ ขัดตามเส้นเอ็น -เจือกับยาที่มีรสฝาด รักษาบาดแผลได้

19

มะหาด

แก่น

ร้อน

-แก้ลม เส้นเอ็น

พิการ

-แก้กระษัย ละลาย

เลือด

-ผงปวกหาด รสร้อน

เมาสรรรพคุณขับ พยาธิ ในท้อง

20

มะแว้งต้น

ผลแก่สด

ขม

-เป็นยากัดเสมหะ

-แก้ไอ

21

มังคุด

เปลือกผลแห้ง

ฝาด

-แก้ท้องเลีย บิด

มูกเลือด

22

ยอ

ผลดิบหรือผลห่าม

สด

ขมเล็กน้อย

-แก้อาเจียน ขับลม -บำรุงธาตุ

23

ย่านาง

รากแห้ง

ขมจืด

-แก้ไข้ทุกชนิด -แก้พิษเมาเบื่อ

24

เร่ว

เมล็ดใน

เผ็ดปร่า

-แก้คลื่นไส้เหียน

อาเจียนและขับ

ระบายลม

25

เล็บมือนาง

เมล็ด

เมาเบื่อ

-ใช้ขับพยาธิไส้เดือน

26

ว่านหางจระเข้

ใบ

เย็น

-ตำผสมสุราพอกฟิ วุ้นรากใบล้างด้วยนํ้า สะอาดทาหรือฝาน